GUÐNI ÞORVALDSSON skrifar:

ÞEGAR rætt er um hugsanlega inngöngu Íslands í Evrópusambandið eru oft færð fram rök um efnahagslegan ávinning. Slík rök byggjast gjarnan á flóknum útreikningum sem almenningur getur átt erfitt með að leggja mat á. Vissulega skipta efnahagsleg rök máli en að mínu mati ber fyrst að líta til þess hvers konar fyrirbæri Evrópusambandið er. Hvers konar stjórnsýsla er þar viðhöfð? Hvaða áhrif hefur aðild á sjálfstæði aðildarríkjanna? Hvaða áhrif hefur aðild á ákvörðunarrétt aðildarríkjanna í eigin málum? Færist ákvarðanataka frá aðildarlöndunum til Brussel í málum sem eðlilegt er að taka ákvarðanir um heima fyrir? Þjappast vald á fárra hendur? Hvaða áhrif hefur regluverk Evrópusambandsins á atvinnulífið og nýsköpun á því sviði? Er kerfið fljótt að leiðrétta sig ef tekin er röng stefna? Spurningum sem þessum þurfum við að byrja á að svara.

Ef stjórnsýsla Evrópusambandsins er með einhverjum hætti óeðlileg og möguleikar á breytingum takmarkaðir mun aðild fyrr eða síðar hafa neikvæð áhrif, einnig á efnahag aðildarríkjanna jafnvel þótt útreikningar bendi til ávinnings til skemmri tíma litið. Heilbrigð stjórnsýsla er forsenda efnahagslegra framfara og góðs samfélags. Mikilvægi réttrar stjórnsýslu er vel þekkt meðal fólks sem rekur fyrirtæki af ýmsum stærðum. Þar skiptir höfuðmáli að ákvarðanir séu teknar á réttum stöðum, boðleiðir séu skýrar og skipulagið gagnsætt.

Þó svo að mannkynið myndi eina heild sem þarf að koma sér saman um margt er mikilvægt að valdi sé dreift á smærri einingar sem hafa ákvörðunarrétt um sín sérstöku mál. Einstaklingurinn er minnsta eining samfélagsins, þá fjölskyldan, sveitarfélögin og þjóðir. Síðan hafa þjóðirnar með sér ýmiss konar samstarf. Ef bandalög þjóða taka sér vald sem eðlilegt er að sé á höndum einstakra þjóða er hætta á ferðum. Rétt eins og þegar ríkisstjórnir taka að ráðskast með mál sem einstakar fjölskyldur eða sveitarfélög ættu að taka ákvarðanir um. Ísland er fámenn þjóð og boðleiðir tiltölulega stuttar. Þess vegna eigum við á svo mörgum sviðum auðvelt með að aðlagast breyttum aðstæðum. Þetta er mikill kostur sem við megum ekki glata.

Eftir því sem ég fæ séð vantar töluvert á að Evrópusambandið bjóði upp á heilbrigt og eðlilegt samstarf þjóða. Það teygir arma sína mun lengra inn fyrir landamæri þjóðanna en ég tel eðlilegt. Mér finnst Evrópusambandið því ekki álitlegur kostur og tel farsælla að byggja upp samstarf við þjóðir á öðrum grunni en þar er boðið upp á.

Guðni Þorvaldsson,

Gullengi 11, Reykjavík.