INNRÁS KÍNA Í AFRÍKU
Eftir Tryggva Helgason, flugmann
"Síðustu 10 ár hafa 750.000 Kínverjar flust til Afríku. Og kínverska stjórnin hefur íhugað að flytja 300 milljónir Kínverja til Afríku.\"
Undanfarið hafa orðið allnokkrar umræður í þjóðfélaginu um áhuga Kínverjans Huang Nubo til þess að kaupa jörðina Grímsstaði á Fjöllum.
Sitt hefur hverjum sýnst um þetta og er það vel, þar sem það bendir til þess að menn séu almennt að vakna til meðvitundar um að það er ef til vill ekki allt sem sýnist í þessu máli.
Það hefur aftur á móti lítið verið í fréttunum undanfarna áratugi um innrás Kínverja í Afríku, enda var farið afar rólega af stað og alla tíð hefur verið haft mjög hljótt um þetta.
Framan af gekk þetta vel og Kínverjarnir voru mjög vel liðnir. Þeir tóku þátt í ýmiskonar uppbyggingu og sköpuðu atvinnu í kringum sig, virtust hafa næga peninga og þeir óku um á dýrum bílum frá Evrópu. Sumir frumbyggjanna voru mjög ánægðir og sögðu að Kínverjarnir hefðu gert margfalt meira fyrir þá, til þess að útrýma fátækt, heldur en nokkurn tímann Evrópubúar þeir voru sem sagt hæstánægðir.
Og Kínverjarnir lögðu vegi og járnbrautir og fóru að taka þátt í námuvinnslu, fóru að bora eftir olíu og rækta korn í stórum stíl. Og í flestöllum Afríkuríkjanna reistu þeir risastórar sendiráðsbyggingar.
Afríka er rík af málmum og olíu og sumir málmar finnast hvergi á jörðinni nema í Afríku, og það sem Kínverja vantar eru hráefni af öllu tagi; málmar, olía og matvara.
Vörulestirnar, hlaðnar platínu, gulli, kopar, áli, gimsteinum og fleiru, enda við hafnirnar þar sem kínversk skip bíða, eftir að hafa affermt ódýran varning frá Kína. Fyrir tveim áratugum voru viðskiptin sáralítil, en í fyrra keyptu Kínverjar vörur fyrir 60 milljarða dala frá Afríku og seldu vörur fyrir 70 milljarða. Kína kaupir 1/3 af olíuútflutningi Afríku og um 70% af öllu timbri.
Síðustu 10 ár hafa 750.000 Kínverjar flust til Afríku, (eða verið fluttir til Afríku). Og kínverska stjórnin hefur íhugað og get því skóna, að Kína myndi ef til vill þurfa að flytja 300 milljónir Kínverja til Afríku, til þess að létta á fólksfjöldanum heima fyrir og stórfækka íbúum í Kína. Með því myndu þeir jafnframt skapa kínverskar nýlendur í Afríku eða kínversk sambandsríki, sem yrðu þá eins og hluti af Kína.
En kínversku innflytjendurnir eru ekki mikið fyrir að fara eftir lögum og reglum nema þar sem þeim hentar, og þar að auki er reglum í Afríku mjög ábótavant. Skógarnir eru höggnir niður og umgengni á námasvæðum er slæm. Sumar framkvæmdir sem Kínverjar stjórna eru gallaðar. Vegur sem Kínverjar gerðu milli Lusaka og Chirundu í Zambíu (130 km) skolaðist burtu í rigningu. Og spítala sem þeir byggðu í Luanda, höfuðborg Angola, var fljótlega lokað þegar sprungur fóru að myndast í veggjum. Það eina sem Kína hugsar um eru peningar, segja innfæddir.
En uppgangur innflytjendanna heldur áfram, þúsundir bætast við í viku hverri. Um alla Afríku byggja þeir sér hús í sínum dýru hverfum, sem eru afgirt og með læstum hliðum og kínverskum veitingahúsum þar sem engir svertingjar mega inn að koma. Þeir hafa sínar eigin verslanir og senda börnin í dýra einkaskóla. Í sumum stórborgum eru þeir með sín einka Kínahverfi svo sem í Nairobi og Dar es Salaam.
Andstaðan fer vaxandi
Vindáttin er að breytast. Meir og meir ber á óánægju þeirra innfæddu. Þessir Kínverjar eru alls staðar þeir eru að arðræna okkur, segja menn. Þeir eru eins og ólöglegu gullgrafararnir, gullþjófarnir, þeir eru að stela námunum okkar. Og gagnrýnendur segja að Kína hafi náð eignarhaldi á ýmsum auðlindum. Þá er því haldið fram að þeir flytji fanga til Afríku til þess að vinna. Og fólkið segir að hundarnir þeirra hverfi og lendi í matarpottum einhvers staðar. Þá er flutt inn frá Kína mikið af vopnum af alls kyns tagi, sem eru notuð í stanslausum styrjöldum og átökum á mörgum stöðum í Afríku. En með þessum vopnasendingum kaupa Kínverjar sér aðstöðu til náma- og olíuvinnslu. Og Kína notar sér hinar stanslausu óeirðir til þess að koma ár sinni enn betur fyrir borð og ná meiri ítökum. Og til þess að ná meiri viðskiptum er fyrirmönnum í Afríku er boðið til Kína í glæsiferðir.
En spennan magnast. Menn sem vinna í koparnámum sem reknar eru og stjórnað af Kínverjum, segja að þeir fái ekki hjálma fyrr en þeir hafa unnið í tvö ár. Aðbúnaður er lélegur og banaslys eru nær daglega. Námumenn í bænum Sinazongwe í Suður-Zambíu mótmæltu á síðasta ári slæmum aðbúnaði. Tveir kínverskir verkstjórar skutu þá á hópinn úr haglabyssum og særðu fleiri en tug manna. Sumir eru enn með högl í sér, þótt sárin hafi gróið.
Höfundur er flugmaður.
Birt í Mbl. 14.9.2011 - Birt hér með góðfúslegu leyfi höfundar
Tryggvi Helgason, flugmaður
